Alles over zilver

Zilver heeft door de eeuwen heen een significante rol gespeeld: het ontketende oorlogen, scheidde mensen van huis en haard, maakte armen rijk, sierde vrouwen, inspireerde kunstenaars en diende als betaalmiddel. Zilverbezit was in het verleden vaak het resultaat van oorlog, plundering of onderdrukking, meer dan van eerlijk en hard werken.

Financiering van oorlogen

In de 14e eeuw zijn tonnen zilver omgesmolten om buitenlandse oorlogen te financieren. Zonnekoning Lodewijk XIV liet zijn prachtig bewerkte zilveren meubels en andere gebruiksvoorwerpen smelten om de Spaanse Successieoorlog te bekostigen. Hij beval ook de adel al hun goud en zilver om te smelten, waardoor zilveren voorwerpen uit die periode vandaag de dag zeer zeldzaam zijn. De verovering van de Spaanse zilvervloot door Piet Hein illustreert hoe de transporten van zilver en goud een aantrekkelijke prooi waren.

Etymologie en symboliek

De wetenschappelijke naam voor zilver, argentum (symbool Ag), is afgeleid van het Griekse woord arguros, wat ‘wit blinkend’ of ‘helder wit’ betekent.

Het Nederlandse woord ‘zilver’ is afgeleid van het Oud-Saksische silubar, dat in het Oud-Hoogduits silbar werd en later silber in het Nieuw-Hoogduits.

Vanwege zijn prachtige glans wijdden de middeleeuwse alchemisten zilver toe aan de maangodin Luna; het allereerste symbool voor dit metaal was dan ook een halve maan.

Zilver werd vroeger meestal bereid uit het zilvererts argentiet. Door smelten en oxideren van het sulfide met lucht werd het metaal verkregen, meestal gelegeerd met lood of andere metalen. Door omsmelten werd het lood verwijderd; men was al circa 3000 voor Christus in staat zilver en lood te scheiden. Een groot deel van het geproduceerde zilver wordt tegenwoordig verkregen door terugwinning uit gebruikt zilver via methoden als elektrolyse, neerslaan met onedele metalen (ijzer, zink) en ionenwisseling.

Zilver als bijproduct

Nieuw geproduceerd zilver is voornamelijk een bijproduct bij de bereiding van metalen als goud, koper, lood, nikkel en zink. Het anodeslib dat hierbij ontstaat, wordt opgelost in warm zwavelzuur. Het residu, dat zilver bevat, wordt gesmolten en eventuele andere metalen worden verwijderd. Dit ruwe zilver kan verder gezuiverd worden via elektrolyse, bekend als het Möbius-procédé. Hierbij dient het ruwe zilver als anode in een aangezuurde zilvernitraatoplossing. Zeer zuiver zilver (> 99,99%) slaat neer op de kathode en wordt continu afgeschraapt.

Oudere methoden

Oudere methoden omvatten het oplossen van zilver uit fijngemaakte zilverertsen met cyanide of kwik. Bij het cyanideproces wordt zilver neergeslagen met zinkstof. Bij het amalgaamproces wordt zilver opgelost in kwik, dat vervolgens door destillatie wordt verwijderd. Dit was gangbaar voor hoornzilver. Als zilver in lood- of zinkertsen voorkomt, wordt het erts omgezet in vloeibaar metaal, waarna zink wordt toegevoegd. Bij langzaam afkoelen ontstaat een korst van zink en zilver, die wordt verwijderd. Het zink wordt afgedestilleerd, en het overblijvende zilver (zuiverheid 99,9%) wordt in staven gegoten.

 

Zilver is gemakkelijk te bewerken. Sieraden en siervoorwerpen worden gemaakt van zilverlegeringen of van verzilverde minder edele metalen. Duurdere zilveren sieraden worden soms voorzien van een laagje rhodium.

Ongeveer 50% van de wereldproductie van zilver wordt gebruikt in de foto-industrie en 25% in de elektronica. De overige 25% wordt aangewend voor onder andere sieraden, medailles, bestek en munten. Als niet-ontleedbare stof vindt zilver toepassing in condensatoren, als pigment in suikerwaren en cosmetica, in regelstaven voor kernreactoren en in thermosflessen. Als ontleedbare stof (verbindingen) wordt het gebruikt in brandzalf (zilversulfadiazine), onuitwisbare inkt (AgNO₃), en voor verzilveren (AgNO₃).a

De toekomst van zilver wordt in belangrijke mate gevormd door een sterk toenemende industriële vraag, met name vanuit nieuwe en groeiende technologische sectoren. Zilver is een essentieel component in de productie van zonnepanelen – een cruciale groeimarkt voor de energietransitie – en speelt een sleutelrol in de elektronica van elektrische voertuigen en de infrastructuur voor 5G-netwerken dankzij zijn superieure geleidbaarheid.

Deze groeiende industriële afhankelijkheid van zilver, gecombineerd met het aanbod uit zowel mijnbouw als recycling en de vaak volatiele investeringsvraag, creëert een complexe dynamiek voor de zilverprijs. Hoewel concrete prijsvoorspellingen lastig blijven door de vele meespelende economische en technologische factoren, benadrukt de fundamentele rol van zilver in technologische innovatie zijn strategisch belang voor de komende jaren.

• Zilveren sieraden blijven mooi als ze af en toe voorzichtig worden gereinigd. Voor lichte vervuiling of beginnende aanslag volstaat vaak een speciale zilverpoetsdoek. Voor hardnekkiger aanslag kunt u een mild, niet-schurend zilverpoetsmiddel gebruiken. Breng dit aan met een zachte doek of een zachte tandenborstel en poets voorzichtig. Spoel de sieraden – indien het poetsmiddel dit vereist – vervolgens af met lauw water en droog ze zeer zorgvuldig met een zachte, niet pluizende doek.
• Berg uw zilveren sieraden, wanneer u ze niet draagt, met zorg op. Wikkel ze individueel in een zachte, zuurvrije doek of leg ze in een luchtdicht doosje of zakje, eventueel met een anti-aanslagstripje. Dit minimaliseert blootstelling aan lucht en vocht, de hoofdoorzaken van aanslag, en voorkomt krassen door contact met andere sieraden.
• Wees extra voorzichtig met zilver en de invloed van chemicaliën. Stoffen zoals zwavel (aanwezig in o.a. eieren, uien, wol, rubberbandjes), chloor (in zwembaden en schoonmaakmiddelen), zout water, parfums, haarlak, bodylotions en zelfs de zuurgraad van uw huid kunnen aanslag versnellen. Doe uw zilveren sieraden daarom af tijdens het schoonmaken, sporten, zwemmen, douchen, en wacht met omdoen tot na het aanbrengen van cosmetica en parfum.
• Laat uw sieraden tenminste één keer per jaar door ons nakijken. Wij kunnen de sieraden controleren op slijtage (denk aan sluitinkjes, zettingen van stenen) en zo helpen voorkomen dat u ze verliest. Wij kunnen uw sieraden bovendien professioneel reinigen en, indien gewenst, polijsten. Dit verwijdert effectief aanslag en oppervlakkige krasjes die door dagelijks gebruik ontstaan, waardoor uw sieraden hun prachtige, heldere glans terugkrijgen en er weer als nieuw uitzien.